Νηστεία καί φιλοξενία. Νηστεία καί συνεστιάσεις. Νηστεία καί σκανδαλισμός. Π. Ἐπιφανίου Θεοδωρόπουλου

Νηστεία και φιλοξενία

Είχα εξομολογηθεί στον Γέροντα προ ετών, θυμάται ένα πνευματικοπαίδι του, ότι είχαμε φιλοξενήσει στο σπίτι κάποιον εξάδελφο, λίγο κοσμικό στο φρόνημα σε ημέρα νηστείας και γι’ αυτό δεν είχαμε νηστεύσει. Ο Γέροντας υπήρξε αυστηρός:
-Την μια ο εξάδελφος, την άλλη ο κουμπάρος, την τρίτη ο μπατζανάκης, μετά ο φίλος! Αν το πάτε έτσι, δεν πρόκειται να νηστεύετε.
Καλά κάνετε και φιλοξενείτε. Αυτό σας το συνιστώ. Ακόμη και σε μέρες νηστείας. Αλλά θα προσφέρετε νηστήσιμα φαγητά.
Περιποιημένα και νόστιμα αν θέλετε να τιμήσετε κάποιον, αλλά νηστίσιμα. «Σήμερα», θα του λέτε απλά, «είναι νηστεία, γι’ αυτό σου έχουμε νηστίσιμο φαγητό. Δεν θέλουμε να παραβούμε τις εντολές της Εκκλησίας».

Νηστεία και συνεστιάσεις

Πολλά από τα πνευματικοπαίδια του Γέροντα αντιμετώπιζαν προβλήματα με τη νηστεία, όταν ελάμβαναν μέρος σε συνεστιάσεις φιλικές ή επαγγελματικές (παλαιών συμμαθητών, γεύματα εργασίας, επιστημονικά συνέδρια κ.λπ.). Είναι παρατηρημένο ότι στις σύγχρονες αποχριστιανισμένες δυτικές κοινωνίες τέτοιες συνεστιάσεις ορίζονται κατά κανόνα τις Τετάρτες και ιδίως τις Παρασκευές, διότι η επομένη είναι η αργία του Σαββάτου και κλείνει η εργασιακή εβδομάδα (ο Γέροντας σ’ αυτό διέβλεπε λανθάνουσα διαβολική επίδραση.
«Χάθηκαν οι άλλες μέρες;», έλεγε). Προφανώς κανείς δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις μεγάλες περιόδους της νηστείας, ούτε και προνοεί να παρατίθενται νηστήσιμα φαγητά. Ενδεχομένως κάποιες σαλάτες είναι η μόνη εναλλακτική λύση γι’ αυτούς που θέλουν να νηστέψουν. Η γραμμή του Γέροντα ήταν απόλυτη:
-Αν θέλετε να λάβετε μέρος σ’ αυτές τις συνεστιάσεις, έχετε ευλογία, αλλά θα νηστεύετε τρώγοντας ό,τι νηστήσιμο βρείτε. Αν δεν μπορείτε να κρατήσετε τη νηστεία, τότε να μη λαμβάνετε μέρος.

Νηστεία και σκανδαλισμός

Λένε μερικοί:
-Δεν νηστεύουμε όταν βρισκόμαστε σε μια συγκέντρωση για να μη στενοχωρήσουμε και σκανδαλίσουμε κάποιους με τη στάση μας. Θα μας σχολιάσουν. Ο ίδιος ο Χριστός δεν είπε να μη δείχνουμε ότι νηστεύουμε όπως οι υποκριτές Φαρισαίοι;
Ο Γέροντας απαντούσε σ’ αυτό ως εξής:
– Όταν νηστεύουμε, όπως κι όταν κάνουμε οποιαδήποτε καλή πράξη, πρέπει να ενεργούμε με ταπεινό φρόνημα, ως «αχρείοι δούλοι», υπακούοντας στις εντολές της Εκκλησίας. Και τούτο ανεξάρτητα αν μας βλέπουν ή δεν μας βλέπουν οι άνθρωποι. Όπως δεν πρέπει να επιζητούμε τον έπαινο των ανθρώπων, έτσι δεν πρέπει και να φοβόμαστε τον ψόγο και τα σχόλιά τους όταν κάνουμε το καθήκον μας προς τις εντολές του Θεού. Δεν είναι σωστό να εξαρτώμεθα στο θέμα αυτό από το εάν κάποιος στενοχωρηθεί ή «σκανδαλισθεί».
Αν εμείς κάνουμε το καθήκον μας, η ευθύνη του σκανδαλισμού βαρύνει τον σκανδαλιζόμενο, ο οποίος σε τελευταία ανάλυση είτε δεν αναγνωρίζει την αυθεντία του Χριστού και της Εκκλησίας Του πάνω στη ζωή μας είτε προσπαθεί να δικαιολογήσει τη δική του αδυναμία.
Σκεπτόμαστε αυτούς που θα «σκανδαλισθούν», όταν μας δουν να νηστεύουμε και δεν υπολογίζουμε αυτούς που θα μας δουν να μη νηστεύουμε, γνωρίζοντας ενδεχομένως τις αρχές και τα πιστεύω μας. Σ’ αυτή την τελευταία περίπτωση η ευθύνη του σκανδαλισμού βαρύνει εξ ολοκλήρου εμάς, διότι εμείς είμαστε οι παραβάτες της εντολής.
Εξ άλλου αν αυτή τη συλλογιστική την επεκτείνουμε και στις άλλες εντολές της Εκκλησίας, καταργούμε όλο τον ηθικό νόμο του Θεού.
Θέλω π.χ. να πάω στην Εκκλησία. Πάντοτε σχεδόν θα συναντήσω ανθρώπους στο δρόμο. Σκέπτομαι: «Αν μπω μέσα και με δουν, αν είναι άθεοι και αντίχριστοι θα ενοχληθούν και θα εξοργισθούν.
Αν είναι ευσεβείς πιστοί, θα πουν: Τι καλός Χριστιανός! Πάει στην Εκκλησία! Και ο έπαινός τους θα μου αφαιρέσει την ωφέλεια του εκκλησιασμού. Ας μην πάω λοιπόν στην Εκκλησία. Θα εκκλησιασθώ όταν δεν θα με δει κανείς». Κι έτσι πάει περίπατο ο εκκλησιασμός! Που ακούσθηκαν αυτά; Ποιο Ευαγγέλιο λέει τέτοια πράγματα;

Αποσπάσματα από το βιβλίο «ΥΠΟΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ από τη διδασκαλία του πατρός Επιφανίου» – Έκδοσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνας (σελ. 130-132)